''ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΤΙΚΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ'' σε εποχές που αργεί η ανθοφορία

20/4/2025 ΛΑΜΠΡΗ, ΗΜΕΡΑ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

 20/4/1922, Μεγάλο Σάββατο, γεννήθηκε ο ποιητής Τάσος Λειβαδίτης, και έτσι του έδωσαν το όνομα Αναστάσιος. Εις μνήμην, κάτι δικό του, μαζί με ευχές Ανάστασης εντός μας και εκτός :

Αλλά τα βράδια

Και να που φτάσαμε εδώ

χωρίς αποσκευές

μα μ’ ένα τόσο ωραίο φεγγάρι.

Κι εγώ ονειρεύτηκα έναν καλύτερο κόσμο

φτωχή ανθρωπότητα, δεν μπόρεσες

ούτε ένα κεφάλαιο να γράψεις ακόμα.

Σα σανίδα από θλιβερό ναυάγιο

ταξιδεύει η γηραιά μας ήπειρος.

Αλλά τα βράδια τι όμορφα

που μυρίζει η γη…

Βέβαια αγάπησα τα ιδανικά της ανθρωπότητας,

αλλά τα πουλιά

πετούσαν πιο πέρα.

Σκληρός, άκαρδος κόσμος,

που δεν άνοιξε ποτέ μιαν ομπρέλα

πάνω απ’ το δέντρο που βρέχεται.

Ύστερα ανακάλυψαν την πυξίδα

για να πεθαίνουν κι αλλού και την απληστία

για να μένουν νεκροί για πάντα.

Αλλά καθώς βραδιάζει

ένα φλάουτο κάπου

ή ένα άστρο συνηγορεί για όλη την ανθρωπότητα.

Αλλά τα βράδια τι όμορφα

που μυρίζει η γη…

Καθώς μένω στο δωμάτιο μου,

μου ’ρχονται άξαφνα φαεινές ιδέες.

Φοράω το σακάκι του πατέρα

κι έτσι είμαστε δυο,

κι αν κάποτε μ’ άκουσαν να γαβγίζω

ήταν για να δώσω

έναν αέρα εξοχής στο δωμάτιο.

Κάποτε θα αποδίδουμε δικαιοσύνη

μ’ ένα άστρο ή μ’ ένα γιασεμί

σαν ένα τραγούδι, που καθώς βρέχει

παίρνει το μέρος των φτωχών.

Αλλά τα βράδια τι όμορφα

που μυρίζει η γη…

Όσο για μένα, έμεινα πάντα ένας πλανόδιος πωλητής αλλοτινών πραγμάτων,

αλλά… αλλά ποιος σήμερα ν’ αγοράσει ομπρέλες από αρχαίους κατακλυσμούς.

Αλλά μια μέρα δεν άντεξα.

Εμένα με γνωρίζετε, τους λέω.

Όχι, μου λένε.

Έτσι πήρα την εκδίκησή μου και δε στερήθηκα ποτέ τους μακρινούς ήχους.

Κι ύστερα στο νοσοκομείο που με πήγαν βιαστικά…

Τι έχετε, μου λένε.

Εγώ; Εγώ τίποτα, τους λέω. Μόνο πέστε μου γιατί με μεταχειρίστηκαν,

μ’ αυτόν τον τρόπο.

Το βράδυ έχω βρει έναν ωραίο τρόπο να κοιμάμαι.

Τους συγχωρώ έναν-έναν όλους.

Άλλοτε πάλι θέλω να σώσω την ανθρωπότητα,

αλλά εκείνη αρνείται.

Κύριε, αμάρτησα ενώπιόν σου, ονειρεύτηκα πολύ

(…) Έτσι ξέχασα να ζήσω.

Μόνο καμιά φορά μ’ ένα μυστικό που το ’χα μάθει από παιδί,

ξαναγύριζα στον αληθινό κόσμο, αλλά εκεί κανείς δε με γνώριζε.

Σαν τους θαυματοποιούς που όλη τη μέρα χάρισαν τα όνειρα στα παιδιά

και το βράδυ γυρίζουν στις σοφίτες τους πιο φτωχοί κι απ’ τους αγγέλους.

Ζήσαμε πάντοτε αλλού.

Και μόνο όταν κάποιος μας αγαπήσει, ερχόμαστε για λίγο

κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλον είμαστε κιόλας νεκροί.

Αλλά τα βράδια τι όμορφα

που μυρίζει η γη…

Δωσ’ μου το χέρι σου…

Δωσ’ μου το χέρι σου…

Όλες οι αντιδράσει

25 MAΡTIOY 1821- 25 MAΡTIOY 2025

  "Καμιά επανάσταση, ούτε στην τέχνη ούτε στην ζωή,

 δεν έχει περισσότερες ελπίδες επιτυχίας

 από εκείνη που χρησιμοποιεί για ορμητήριο της την παράδοση".

                                                                        Οδυσσέας Ελύτης

ΤΕΜΠΗ 28/2/2023

Γιά τα ΤΕΜΠΗ

Από τις χθεσινές συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα και σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού για το έγκλημα των Τεμπών.

Χθες,

Η ευαισθησία νίκησε την αναισθησία.

Η χαρμολύπη, τη θλίψη.

Η συμμετοχή, την αδιαφορία.

Η κοινωνικότητα, την απομόνωση.

Τα πλήθη, τους ολίγιστους.

Η αλήθεια, το ψέμα.

Η αποκάλυψη, την συγκάλυψη.

Η επαγρύπνηση, τον εφησυχασμό.

Ζητούμενο : Η διάρκεια του τελευταίου.

ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΗ ΧΡΟΝΙΑ

Η ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ 

ΣΤΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΟΣΜΟ 

ΤΗΣ ΑΓΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ 

ΤΗΣ ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ

Κάποιες τέτοιες στιγμές μου προσφέρει το νεογέννητο εγγονάκι μου :

https://youtube.com/shorts/4Xnmyh3wdYI?si=G8PkKLgPKzvdBF1r

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 Καλήν ημέραν άρχοντες 

κι αρχόντισσες αντάμα

Ειρήνη, Αγάπη κι Ομορφιά

να κάνουμε το θαύμα

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

 ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973 :

ΤΡΕΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ με το διαχρονικό πλέον σύνθημα :

ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Τετάρτη απόγευμα 14/11

Πρώτη ημέρα της κατάληψης και οι εξεγερμένοι φοιτητές, αυτοοργανώνονται.

Στην κουζίνα του ιδρύματος μια ομάδα φοιτητών ετοιμάζει το συσσίτιο για όλους.

Οι εκατοντάδες αρχικά της κατάληψης, μέσα στη νύχτα έχουν γίνει χιλιάδες.

Πέμπτη 15/11

Το πρωί της 15ης Νοεμβρίου ξεκινάνε οι διαδηλώσεις έξω από το πολυτεχνείο

Παρασκευή 16/11

Έχει πλημμυρίσει η Αθήνα από διαδηλωτές που συνεχίζουν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου 17/11, που ακούγονται οι ερπύστριες των τανκς και ακολουθεί το όργιο της καταστολής.

( Έχουν προηγηθεί :

13 Φεβρουαρίου 1973 διαμαρτυρία-διαδήλωση μέσα στο Πολυτεχνείο και εισβολή της αστυνομίας.

21 Φεβρουαρίου 1973 : Κατάληψη της Νομικής και εισβολή της αστυνομίας.)

Το διαχρονικό ΟΧΙ με τον λόγο του Μάνου Χατζηδάκι

 "Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.

Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια."

Παιδί του πολέμου

ΓΕΝΕΘΛΙΟ 2024

 ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ

Σταύρωση και ανάσταση

σε μιά αλληλουχία

διώχνουν το κάθε περιττό

και μένει η ουσία

 ΚΙ ΟΜΩΣ...25/3/1821

Κι όμως ...έγινε

Ο Δαυίδ ενάντια στους Γολιάθ

Ο μικρός λαός απέναντι σε αυτοκρατορίες

Ξεσηκώνεται και συναρπάζει

Μεγαλώνει το μπόι του

Πληθαίνουν οι φίλοι

Επανάσταση και Ανάσταση μαζί

Από τα μικρά στα μεγάλα

Το αδύνατο ξεθωριάζει

Το εφτά μεγαλύτερο από το τετρακόσια

Η ιερή τρέλα παραμερίζει τη κοινή λογική

Το ''Ως πότε παλληκάρια''

έγινε "...και σαν πρώτα..." ''Σαράντα παλληκάρια"

Κι όμως....γυρίζει

Ημέρα ποίησης 21/3

 Ημέρα ποίησης σε σκοτεινούς καιρούς

Μα δε θα λένε : Ήτανε σκοτεινοί καιροί.

Θα λένε: Γιατί σωπαίναν οι ποιητές τους ;

Μπέρτολντ Μπρεχτ

- Η τραγωδία της εποχής μας έφτασε σε τέτοια οξύτητα, και ο διασυρμός της ανθρωπιάς γνώρισε τόσην έκταση, που η πιο φυσιολογική αντίδραση - η ανάπτυξη μιας καινούργιας ηθικής - θα γίνει πιστεύω η αιχμή της ποίησης που μας έρχεται.

Οδυσσέας Ελύτης

Εγώ, κληρονόμος πουλιών, πρέπει έστω και με σπασμένα φτερά να πετάω

Σαχτούρης Μίλτος

Άσε τα νερά να ηρεμήσουν

θα δεις αστέρια και το φεγγάρι να αντικατοπτρίζονται μέσα σου Αυτό είναι το θαύμα της συνειδητότητας της ενότητας.

Τζαλαλαντίν Ρούμι

Πάντα υπάρχουν προϋποθέσεις για μία καινούργια άνοιξη.

Κατσαρός Μιχάλης

8 ΜΑΡΤΙΟΥ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

 Ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του Ιωάννη Συκουτρή στο ''ΣΥΜΠΟΣΙΟ'' του Πλάτωνα :

'' Ό,τι λέει δεν είναι της κεφαλής γέννημα αλλά έχει μυστηριώδη, θείαν την προέλευσιν, διότι η γυναίκα ευρίσκεται πλησιέστερον προς την φύσιν, έχει άρα είς μεγαλύτερον βαθμόν αναπτυγμένας τας γνωστικάς εκείνας δυνάμεις της ψυχής τας προλογικάς, αι οποίαι παρουσιάζονται ακμαιότεραι εις όλα τα όντα, όσα δεν απομακρύνθησαν πολύ από τον κατά φύσιν βίον, εις τους πρωτόγονους, εις τα παιδιά, εις τους αρρώστους : την διαίσθησιν, την προαίσθησιν, την ευαισθησίαν εις επηρεασμούς του νευρικού συστήματος, ασυλλήπτους εις τον κανονικόν ανδρικό οργανισμόν, την συναισθηματική διάγνωσιν καταστάσεων και σχέσεων.

Και αι γνωστικαί αυταί δυνάμεις, όσον αμεσότεραι και αλματικώτεραι εμφανίζονται, χωρίς τους μεταξύ σταθμούς που ζητά και πραγματοποιεί η λογική, τόσον περισσότερο ανερμήνευτοι και μυστηριώδεις φαίνονται.''

ΚΑΛΟΜΕΛΕΤΑ ΚΙ ΕΡΧΕΤΑΙ

                     ΕΥΤΟΠΙΑ

Τι χαρά τι ευτυχία τέρμα πιά η ανεργία

Με τετράωρο για όλους σε αγαπημένους ρόλους

Έγινε η δουλειά εργασία με χαρά και φαντασία

με ταλέντο, με παιχνίδι, χάνονται χολή και ξίδι

Ύπνος γλύκα δίχως άγχος με παρέα ή μονάχος

τέρμα οι έγνοιες για το πότε για το μέλλον για το τότε

χάθηκε και το ''δικό μου'' με το βάρος το επ'ώμου

έφυγε και η ωδίνη και απλώθηκε ειρήνη

Θά'ρθει με καλομελέτα έτσι απλά και νέτα - σκέτα

δίχως αιματοχυσίες και ατέλειωτες θυσίες

με το γέλιο πολυβόλο δίχως πονηριά και δόλο

μιά κοινότητα για όλους δίχως κλέφτες κι αστυνόμους

Η Βουλή πάει πλατεία για μια νέα κοινωνία

Με την τέχνη για προσφάι τ'άσχημο φεύγει και πάει

Όλοι κάτι έχουν να πούνε και μαζί να ξαναδούνε

τι προστάζει η συγκυρία κι η χαμένη ευκαιρία

Για το γήρας μιά θέση τη σοφία να καταθέσει

Σεβασμός φτιάχνει την τάξη να μη βρέξει να μη στάξει

Τα παιδιά, παιδιά ζητάνε κι απ'τα σπίτια ξεκολλάνε

Σε αλάνες τώρα τρέχουν χρόνο για παιχνίδι έχουν

Το σχολείο μεσ'τη φύση χούφτα για νερό απ'τη βρύση

ξεδιπλώνονται οι κλίσεις τι θα πιάσεις τι θ'αφήσεις

Με το δάσκαλο παρέα ψάχνουνε για τα ωραία

τα μυστήρια τα μεγάλα πού'ναι έξω από τη γυάλα

Τράπεζα πιά δεν υπάρχει και η μπέσα τώρα άρχει

πάει το χρήμα στο μουσείο μνήμη απ'τον καιρό τον κρύο

Έρωτας γυρνά στους δρόμους τέρμα πιά στους παρανόμους

Σε αγάπης συνουσία βρίσκουν της ζωής ουσία

Πως δεν γίνονται μας λένε τέτοια άνθρωποι που κλαίνε

για την άδική τους μοίρα που τους έχουνε για φύρα

Για τον πλούτο δίχως χρήμα απορούνε κι είναι κρίμα

έχουν μάθει πιά να ζούνε όπως άλλοι θα τους πούνε

Τέρμα οι πάνω και οι κάτω στης ζωής το παρακάτω

Ανθρωποι θε να γινούμε ομορφιά να προσκυνούμε

Αρχηγός του εαυτού μου και χαρά του διπλανού μου

εξουσίες, μίση, πάθη, μακρινά μωρίας λάθη

ΠΕΤΡΟΣ

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ με όραμα και βήματα προς την ΕΥΤΟΠΙΑ

ΕΥΤΟΠΙΑ

Τι χαρά τι ευτυχία τέρμα πιά η ανεργία

Με τετράωρο για όλους σε αγαπημένους ρόλους

Έγινε η δουλειά εργασία με χαρά και φαντασία

με ταλέντο, με παιχνίδι, χάνονται χολή και ξίδι

Ύπνος γλύκα δίχως άγχος με παρέα ή μονάχος

τέρμα οι έγνοιες για το πότε για το μέλλον για το τότε

χάθηκε και το ''δικό μου'' με το βάρος το επ'ώμου

έφυγε και η ωδίνη και απλώθηκε ειρήνη

Θά'ρθει με καλομελέτα έτσι απλά και νέτα - σκέτα

δίχως αιματοχυσίες και ατέλειωτες θυσίες

με το γέλιο πολυβόλο δίχως πονηριά και δόλο

μιά κοινότητα για όλους δίχως κλέφτες κι αστυνόμους

Η Βουλή πάει πλατεία για μια νέα κοινωνία

Με την τέχνη για προσφάι τ'άσχημο φεύγει και πάει

Όλοι κάτι έχουν να πούνε και μαζί να ξαναδούνε

τι προστάζει η συγκυρία κι η χαμένη ευκαιρία

Για το γήρας μιά θέση τη σοφία να καταθέσει

Σεβασμός φτιάχνει την τάξη να μη βρέξει να μη στάξει

Τα παιδιά, παιδιά ζητάνε κι απ'τα σπίτια ξεκολλάνε

Σε αλάνες τώρα τρέχουν χρόνο για παιχνίδι έχουν

Θά'ρθει με.....

Το σχολείο μεσ'τη φύση χούφτα για νερό απ'τη βρύση

ξεδιπλώνονται οι κλίσεις τι θα πιάσεις τι θ'αφήσεις

Με το δάσκαλο παρέα ψάχνουνε για τα ωραία

τα μυστήρια τα μεγάλα πού'ναι έξω από τη γυάλα

Τράπεζα πιά δεν υπάρχει και η μπέσα τώρα άρχει

πάει το χρήμα στο μουσείο μνήμη απ'τον καιρό τον κρύο

Έρωτας γυρνά στους δρόμους τέρμα πιά στους παρανόμους

Σε αγάπης συνουσία βρίσκουν της ζωής ουσία

Θά'ρθει με.....

Πως δεν γίνονται μας λένε τέτοια άνθρωποι που κλαίνε

για την άδική τους μοίρα που τους έχουνε για φύρα

Για τον πλούτο δίχως χρήμα απορούνε κι είναι κρίμα

έχουν μάθει πιά να ζούνε όπως άλλοι θα τους πούνε

Τέρμα οι πάνω και οι κάτω στης ζωής το παρακάτω

Ανθρωποι θε να γινούμε ομορφιά να προσκυνούμε

Αρχηγός του εαυτού μου και χαρά του διπλανού μου

εξουσίες, μίση, πάθη, μακρινά μωρίας λάθη

Θά'ρθει με.....

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΠΡΩΤΟΥΓΕΝΝΑ

Για το ένα και για όλα τα νεογέννητα,

φωτεινά αστέρια που δείχνουν το μέλλον

Στο νεογέννητο

Μικρό μου πλασματάκι ξεπρόβαλλες σαν θαύμα

Βάλσαμο η θωριά σου γλυκαίνει κάθε τραύμα

Βυζαίνεις με μια τέχνη απ'τα παλιά δοσμένη

με χείλια και με μάτια νέκταρ της οικουμένης

Το απαλό σου δέρμα βελούδο δίχως πέλο

Τα ζωηρά χεράκια παίζουνε κάποιο τσέλο

Τα πόδια σου τινάζεις ξαφνιάζεις τον αέρα

Θέλεις με μιάς να τρέξεις στην πλάση πέρα ως πέρα

Ροδόνερο το σάλιο μόσκος η αναπνοή σου

Ένας μικρός Χριστούλης είναι τώρα μαζί σου

Σοφία μέσα έχεις που δεν χωράν τα λόγια

Άχρονες οι στιγμές σου πέρα από τα ρολόγια

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973

 50 χρόνια μετά τη μεγάλη έξοδο στο φως, στο ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, και για κάθε τέτοια έξοδο, με λόγια του ποιητή :

“Τις ημέρες εκείνες έκαναν σύναξη μυστική τα παιδιά και λάβανε την απόφαση, επειδή τα κακά μαντάτα πλήθαιναν στην πρωτεύουσα, να βγουν έξω σε πλατείες με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει: μια παλάμη τόπο κάτω από τ’ ανοιχτό πουκάμισο, με τις μαύρες τρίχες και το σταυρουδάκι του ήλιου. Όπου είχε κράτος η Άνοιξη.
....Και νωρίς εβγήκανε καταμπροστά στον ήλιο, με πάνου ως κάτου απλωμένη την αφοβιά σα σημαία.... Και ακολουθούσανε άντρες πολλοί, και γυναίκες...Όπου έβλεπες άξαφνα στην όψη τους τόσες χαρακιές, που ‘λεγες είχανε περάσει μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα.

Τέτοιας λογής αποκοτιά, ωστόσο, μαθαίνοντας οι Άλλοι, σφόδρα ταράχτηκαν. Και τρεις φορές με το μάτι αναμετρώντας το έχει τους, λάβανε την απόφαση να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες, με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει: μια πήχη φωτιά κάτω απ’ τα σίδερα, με τις μαύρες κάννες και τα δόντια του ήλιου. Όπου μήτε κλώνος μήτε ανθός, δάκρυο ποτέ δεν έβγαλαν.
Και χτυπούσανε όπου να ‘ναι, σφαλώντας τα βλέφαρα με απόγνωση.
Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα. Και θερίσανε πλήθος τα θηρία.....''

Οδυσσέα Ελύτη ''Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΞΟΔΟΣ'' από το ''ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ''

ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Αριστοτέλης, ''Πολιτικά'' : 

''Ο άνθρωπος που θυσιάζει την ελευθερία του για να του παρέχουν ασφάλεια δεν είναι άξιος ούτε της ελευθερίας αλλά ούτε της ασφάλειας''.                                                                                                    

Περικλής, ''Επιτάφιος'' : 

''Ευδαίμον το ελεύθερον''                                                                                                        

Παύλος "Προς Γαλάτας":  

''Σεις αδελφοί προσκλήθειτε είς ελευθερίαν,  εν τη ελευθερία λοιπόν  με την οποία ελευθέρωσε υμάς ο Χριστός, μένετε σταθεροί και μη υποβληθείτε πάλι εις ζυγόν δουλείας''.                                                                                                      

Φρόυντ Σ., Συνέντευξη : 

''Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν πραγματικά ελευθερία, επειδή η ελευθερία προϋποθέτει ανάληψη ευθύνης, και οι περισσότεροι άνθρωποι τρέμουν την ανάληψη ευθύνης''.                                                                                                          

Χέγκελ " Φαινομενολογία του πνεύματος" : 

 ''Κύριος του εαυτού του είναι εκείνος που δεν φοβάται να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του, είναι πρόθυμος να πεθάνει για την ελευθερία του. Ο σκλάβος τρέμει για τη ζωή του και δέχεται, προκειμένου να παραμείνει ζωντανός το καθεστώς του δούλου''.                                                                         

Γκιμπράν Χαλίλ: 

''Η ζωή χωρίς ελευθερία είναι σαν σώμα χωρίς ψυχή''.                                                                                                                     

Κολοκοτρώνης Θ., ''Απομνημονεύματα'' :    

''Ό,τι κάμομε για να ελευθερωθούμε θα το κάμομε μονάχοι και δεν έχομε ελπίδα καμία από τους ξένους''.                                                                        

Κάλβος Α. ''Εις Σάμον'' : 

''Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία''                                                                                                         

Ετυμολογία της λέξης ''Ελευθερία'' :  

Η λέξη “ἐλευθερία” προκύπτει από το “παρά τό ἐλεύθειν ὅπου ἐρᾶ τίς”, δηλαδή “να πηγαίνει κάποιος εκεί όπου αγαπάει/επιθυμεί”.