Ένας πραγματικός διάλογος πάνω στην Ουτοπία του συνταξιούχου του ΟΛΠ

Στην ''Μικρή εξομολόγηση συνταξιούχου του ΟΛΠ'' που δημοσιεύσαμε στις 8 Ιουνίου 2014 δόθηκε απάντηση από αναγνώστρια του κειμένου και ο συνταξιούχος ανταπάντησε πρόταση προς πρόταση.

Οι θέσεις της αναγνώστριας με bold :

Καλημέρα  …..!

Επιγραμματικά θίγεις πολύ ουσιαστικά θέματα, που σηκώνουν πολλή κουβέντα από κοντά.

Αλλά έτσι, σαν ένα φιλικό άμεσο χαιρετισμό, θα σου πω και εγώ κάπως επιγραμματικά, περισσότερο πως νοιώθω και λιγότερο με διάθεση να αποδείξω κάτι ή να επιβεβαιωθώ. Βάλε λοιπόν ένα ''ίσως'' μπροστά από κάθε σχολιασμό μου στο γραπτό σου : 

''καλά τα λέει ο συνταξιούχος!!!!!!!'' Να υποθέσω ότι σου άγγιξαν την καρδιά αλλά ''αντέδρασε'' η λογική ;

''Αλλά σε ποιόν απευθύνεται ;''  Αυτά που γράφω βγαίνουν από αυτό που νοιώθω βαθειά, πέρα από τη γραμμική συντηρητική μου  σκέψη, που είναι χρήσιμη σαν δούλος αλλά επικίνδυνη σαν αφέντης. Απευθύνομαι στον Άνθρωπο, που κατά βάθος έχει ανάγκη για ομορφιά, επικοινωνία, αγάπη, έρωτα, χρώμα και μουσική, που όταν τα χάνει γίνεται το καταναλωτικό ανθρωπάκι που ζήσαμε. Αυτό το ανθρωπάκι έχει τότε μειωμένες αντιστάσεις και έτσι μπορεί να χάσει ακόμα καί το ψωμί του, όπως συμβαίνει σήμερα.

''Πως μπορείς να ορίζεις το χρόνο που εργάζεσαι αν δεν ελέγχεις τα μέσα παραγωγής;'' Και στις πρώην και νυν χώρες του ''υπαρκτού'' σοσιαλισμού που υποτίθεται ότι ελέγχανε τα μέσα παραγωγής οι εργαζόμενοι, είδαμε τι ωράρια εφαρμόζανε και εφαρμόζουν.

''Το κοινωνικό συμβόλαιο του 20ου αιώνα έχει  ήδη σπάσει . Δηλ. καπιταλισμός με σχετικά κοινωνικό κράτος και σχετικά δικαιώματα εργαζομένων. Οι εξαγγελίες της σοσιαλδημοκρατίας  του 70 και 80 μοιάζουν σήμερα επαναστατικές.'' Δεν υπάρχει περίπτωση ένα συμβόλαιο που περιέχει εκμετάλλευση και καταπίεση, φανερή ή καλυμμένη, να μη σπάσει. Τότε αυτός που βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση επιβάλλει τους όρους του. Όταν λοιπόν όλο το περιεχόμενο της ζωής και της διεκδίκησης  είναι οικονομίστικο τότε είναι προφανές ποιοί είναι σε πλεονεκτική θέση.

''Η δημοκρατία μοιάζει να είναι πολύ σχετική έννοια και το προηγούμενο καθεστώς που ζήσαμε και δημιουργήσαμε με όλες του τις στρεβλώσεις μοιάζει με όνειρο ( και κατηγορείτε από πολλούς για το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα)''.Το προηγούμενο καθεστώς οδήγησε στο σημερινό. Πράγματι η δημοκρατία γίνεται  πολύ σχετική έννοια όταν δεν προσδιορίζεις τι είναι ο ''δήμος'' και ποιά τα όρια της δύναμης του(-κρατία). Εαν λοιπόν δεχθούμε ότι δήμος είναι η κοινωνία ολόκληρη, και αυτή αποφασίζει  για τα κύρια και καίρια ζητήματα που την αφορούν , τότε όλα τα δυτικά καθεστώτα ήταν και είναι κοινοβουλευτικές ολιγαρχίες και τα ανατολικά μονοκομματικές ολιγαρχίες. Στη δημοκρατία οι αντιπρόσωποι είναι εκτελεστικά όργανα των βασικών αποφάσεων της κοινωνίας και όχι αυτόνομοι αφέντες. Έχεις δεί εσύ καμιά δημοκρατία σε κανένα επίπεδο σήμερα, εδώ ή αλλού (συνδικάτα, κόμματα, κυβέρνηση) ; Κάποιες περισσότερες ή λιγότερες δημοκρατικές ελευθερίες μόνο, και αυτές όσο πάει και λιγοστεύουν.

Οι ολιγαρχίες γίνονται όλο και περισσότερο αυταρχικές γιατί αμφισβητούνται από τους καταπιεζόμενους αφενός και ''ηδονίζονται'' από την μεγαλύτερη δόση εξουσίας αφετέρου.

''Ήδη υπάρχει μιά γενιά εργαζομένων 30-35 χρονών που τα έχει ακούσει μόνο ως διηγήσεις''. Ευτυχώς ,γιατί δεν έχει υποστεί την παραμορφωτική στρέβλωση της δήθεν δημοκρατίας, που έχει υποστεί η δικιά μας γενιά, κι έτσι υπάρχει ελπίδα να κάνει καλύτερα πράγματα στην πορεία υπέρβασης της σημερινής βαρβαρότητας.

''Επανέρχομαι λοιπόν σε ποιους απευθύνεσαι ( σε όλους  μας υποθέτω)  και κάτω από ποιες προϋποθέσεις αυτό  μπορεί να γίνει εφικτό''. Φυσικά απευθύνομαι σε όλους και αν ο καθένας επικοινωνεί το βαθύ του ''θέλω'', τόσο στους τους άλλους όσο και στον εαυτό του, αποδιώχνοντας καθημερινά τα καθιερωμένα ''πρέπει'' και τα ''έτσι είναι'', δηλαδή άμα  γίνεται ενεργός πολίτης,  δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να γίνεται η ουτοπία  εφικτή. Η ουτοπία γίνεται πραγματικότητα από την τεράστια ψυχική δύναμη  αυτών που την λαχταρούν.

''Σε παράλληλες << νησίδες>> αλληλέγγυας οικονομίας ενταγμένες σε ένα άγρια καπιταλιστικό κόσμο''. Εάν βιώσεις, έστω και σε μικρή κλίμακα, αυτό που νοιώθεις βαθύτερα ότι επιθυμείς για την κοινωνία, τότε γίνονται σπουδαία πράγματα. Πρώτα και κύρια ξεφεύγεις από την κυρίαρχη νοοτροπία του ''κοίτα την πάρτη σου''. Μετά ξεφεύγεις από την ταύτιση σου με τίτλους, διπλώματα, κοινωνική θέση. Επίσης δεν υπάρχει ο κίνδυνος να θέλεις να επιβάλλεις τις απόψεις σου σε όλη την κοινωνία, μέσω της ομάδας που συμμετέχεις, που παρέχει και παράγει συγκεκριμένο έργο. Δεν βλέπεις την ομάδα σαν αυτοσκοπό (διογκωμένο ΕΓΏ), αλλά σαν παράλληλη προσωρινή δομή για χειραφέτηση και αλληλεγγύη. Τον άλλο τον βλέπεις σαν πρόσωπο ισότιμο , σε σχέση ισοτιμίας, και όχι σαν άτομο προς στρατολόγηση ( για μένα αυτή είναι η χειρότερη στρέβλωση που μπορεί να πάθει ένας ευαισθητοποιημένος άνθρωπος). Δηλαδή οι ''νησίδες'' αυτές, με την αλληλεγγύη προς τους έξω και τους μέσα, γίνονται σχολεία διαπαιδαγώγησης σε ισότιμη, αλληλέγγυα και δημιουργική συνεργασία, δηλαδή δημιουργούν το καινούργιο, πέρα από το οικονομίστικο μοντέλο που δυναστεύει τον άνθρωπο και εξαντλεί πλέον τα όρια αντοχής της Γης. Η ευχή και η ελπίδα είναι να πληθαίνουν αυτές οι νησίδες και να απλώνονται παντού. Τότε θα είναι πολύ δύσκολο στις δυνάμεις της επιβολής να ελέγξουν κάτι διάσπαρτο και πολυπληθές. Κάπως ανάλογα, στους κόλπους της φεουδαρχίας, αναπτύχθηκαν οι ελεύθερες μονάδες (εργαστήρια, βιοτεχνίες, μανιφακτούρες κλπ), οι νησίδες ελευθερίας της εποχής, που όταν πλήθυναν πολύ, οι φεουδάρχες παραμερίστηκαν, και έγινε η μετάβαση στην καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας. Μιά οργάνωση που άφησε περιθώρια  ατομικής πρωτοβουλίας σε περισσότερους, αλλά λίγους, και όχι σε όλους. Το ζητούμενο σήμερα είναι το ''σε όλους''.

''Θα σε αφήσουν να <<παίζεις>> όσο απορροφάς μερίδιο της ανεργίας και δεν υπάρχει κοινωνική έκρηξη και βέβαια σε τομείς που δεν τους ενδιαφέρουν πραγματικά επιχειρηματικά ''. Πράγματι οι ''από πάνω'',. οι λίγοι, αυτό θέλουν και αυτό κάνουν. Πάντα όμως πιό δυνατό είναι αυτό που θέλουν οι πολλοί. Αυτοί, οι λίγοι ''από πάνω'' έχουν σήμερα την υλική υπεροχή. Οι περισσότερες πιθανότητες  είναι όμως πάντα με το μέρος αυτών που έχουν την ψυχική υπεροχή, όταν γίνονται πολλοί.

''Ή θα είσαι μια μειοψηφία που θα την περιφέρουν στα κανάλια σαν άλλοθι δημοκρατίας και αυτενέργειας και άμα θέλει κανείς μπορεί κλπ κλπ !!!!!!!!!!!!!!!!''. Πάντα θα υπάρχουν παγίδες (κανάλια, προβολή, παλιές νοοτροπίες κλπ) γιαυτό χρειάζεται διαρκής επαγρύπνηση (το τίμημα της ελευθερίας) και διαρκής αμφισβήτηση του επικίνδυνου φορτίου της συνήθειας, που το κουβαλάμε όλοι μας.

''Συνολική λύση δεν προσφέρεται άν δεν ελέγχεις τα μέσα παραγωγής έστω και κάποια από αυτά δημιουργώντας << ανταγωνιστικές>> προϋποθέσεις εργασίας και βάζοντας << κακές >> σκέψεις στους εργαζόμενους    του ιδιωτικού τομέα ώστε να εξαναγκαστούν να δώσουν κάποιες παροχές στο όνομα της εργασιακής ειρήνης''. Δεν φτάνει, όπως προανέφερα, τίτλος ιδιοκτησίας (μέτοχος, κρατικός, δημόσιος κλπ) αλλά το ποιός παίρνει τις αποφάσεις και ελέγχει την εφαρμογή τους. Ωστόσο αυτό που λες τι σημαίνει ; Αυτόνομες δομές-νησίδες ή κρατικούς-δημόσιους οργανισμούς που λειτουργούν με την ίδια βασικά νοοτροπία των ιδιωτικών, δηλ. κάποιοι λίγοι αποφασίζουν  και οι πολλοί εκτελούν ( με απάθεια, στο δημόσιο, ή το φόβο της απόλυσης στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στις δύο περιπτώσεις με ανύπαρκτη ουσιαστικά ατομική πρωτοβουλία και ιδέες-αποφάσεις για το όλον);

''κλπ κλπ δεν θέλω να στο χαλάσω αλλά έχω 500 ενστάσεις''. Δεν μου το χαλάς. Αντίθετα το νιώθω σαν ευκαιρία να ψάξω κάποια πράγματα βαθύτερα. Ο διάλογος πάντα βοηθάει. Ο μονόλογος, η πολεμική και η αυθεντία δημιουργούν απόσταση και ξύλινο λόγο. Τώρα εάν κυριολεκτείς για 500 ενστάσεις, πολύ θα ήθελα να τις ακούσω, αλλά δεν θα φτάσει μία συνάντηση.

''άσε που ζηλεύω γιατί σαν γυναίκα συνταξιούχος δεν έχω τον ίδιο ελεύθερο χρόνο διότι λόγω οικονομίας έχω επωμιστεί δουλειές που τις σιχαίνομαι ( παλαιά το λέγαμε φυλετικό καταμερισμό εργασίας, αν θυμάσαι)''. Άλλο ένα τεράστιο πρόβλημα που ταλανίζει τις κοινωνίες χιλιάδες χρόνια τώρα, εκείνο της πατριαρχίας, ευνουχίζοντας και ταλαιπωρώντας άνδρες , γυναίκες και παιδιά δηλαδή όλη την κοινωνία (παρά τα επιφανειακά πλεονεκτήματα που παρέχει στους άνδρες).

Οι κυρίαρχοι σήμερα αναγκάστηκαν ή βολεύτηκαν να παραχωρήσουν κάποια ψήγματα ισοτιμίας, και κάποιοι άλλοι ''προοδευτικοί'' την ευαγγελίζονται ...''τότε'', προσπερνώντας το ''τώρα'', επαληθεύοντας εκείνον που είπε  ''Είναι ευκολότερο να πολεμάς για τις αρχές σου, παρά να ζεις σύμφωνα μ'αυτές''.